Fietsers en voetgangers delven het onderspit als het gaat om ruimte in de stad. Dat blijkt uit een onderzoek van Milieudefensie. De organisatie bracht in twintig [1] steden in kaart hoeveel ruimte op straat beschikbaar is voor verschillende verkeersdeelnemers. Uit het onderzoek blijkt dat gemeenten de meeste ruimte reserveren voor auto’s. Op de tweede plaats staan de voetgangers. Fietsers komen er het meest bekaaid vanaf, die krijgen de minste ruimte. Milieudefensie vindt dat er meer ruimte voor wandelen en fietsen nodig is om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren en de klimaatdoelen van Parijs te halen.
“Als we het leven in de stad prettig, veilig én gezond willen maken dan moeten gemeenten en het Rijk snel werk maken van autoluwe steden“, zegt Anne Knol, campagneleider Duurzame Mobiliteit van Milieudefensie. “Steden slibben steeds vaker dicht en het meest vervuilende vervoersmiddel neemt daarbij de meeste plaats in beslag. Ondertussen zet de verstedelijking voort. Het is tijd om de ruimte in de stad terug te geven aan de mensen die er wonen in plaats van aan de auto’s die er rijden, dan houden we de stad ook in de toekomst leefbaar en gezond.“
Haarlem
In Haarlem neemt de auto zo’n 51% [2] van alle ruimte op straat in beslag. Dat betekent dat alle parkeervakken en rijbanen voor auto’s samen iets meer dan de helft van alle ruimte op straat innemen. De auto is dus de baas in Haarlem. Fietsers krijgen slechts 10% en voetgangers 38% van de straat. Deze verdeling zien we ook terug bij de andere grote gemeenten. Milieudefensie heeft een ranglijst gemaakt van de twintig grootste Nederlandse gemeenten en de hoeveelheid ruimte die zij geven aan fietsers en wandelaars. In die ranglijst staat Haarlem op de 3e plek.
De ruimte voor auto’s varieert van 42% van de straat in Meerwijk tot 59% in het Houtvaartkwartier. Haarlemmerhoutkwartier, Parkwijk en Molenwijk reserveren allemaal tegen de 40% van de straat voor voetgangers; hoger scoren Transvaalwijk met 46% en Meerwijk met 49%. Fietsers krijgen met 6% in de Amsterdamsewijk de minste ruimte en met 17% de meeste ruimte in de Molenwijk. In het centrum krijgen voetgangers met 47% iets meer ruimte dan auto’s, die 44% van de ruimte innemen.
Check jouw wijk
Sinds kort kan iedereen op de website van Milieudefensie zien hoe zijn of haar wijk scoort. Door het invoeren van een postcode wordt duidelijk hoe de ruimteverdeling in ieders wijk is. Ook laat de site zien hoeveel extra parken de wijk er -hypothetisch- bij zou kunnen krijgen als er meer gefietst en gewandeld zou worden zodat er minder ruimte voor auto’s nodig is. Anne Knol: “In Haarlem neemt de auto 51% van alle ruimte in. Maar als we allemaal duurzaam op weg zouden gaan zou er een hoeveelheid groen ter grootte van 25 Frederiksparken extra in de stad bij kunnen. Bomen zijn toch veel leuker en gezonder dan een rij auto’s voor je deur?”
Wie checkt hoe de ruimte op straat in zijn of haar wijk verdeeld is, kan via een petitie de overheid oproepen om duurzaam vervoer voorrang te geven zodat steden leefbaar en gezond worden.
Onderzoek
Adviesbureau Geodan heeft voor Milieudefensie de verdeling van de ruimte op straat in twintig gemeenten geanalyseerd aan de hand van geografische data. Per gemeente is bekeken hoeveel vierkante meters weg voor auto’s, fietsers of wandelaars beschikbaar is. Op basis hiervan is bepaald welke verkeersdeelnemer wat betreft ruimte de meeste voorrang krijgt in elke wijk.
[1] Hoewel de data van de grootste 20 gemeenten in de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) zijn geanalyseerd, had de gemeente Enschede onvoldoende data geüpload om deze gemeente mee te kunnen nemen.
[2] Het kan voorkomen dat de optelsom van de percentages niet precies op 100 uitkomt. Dit komt omdat wij de percentages hebben afgerond op hele getallen.
