De jury van de Lieven de Key Penning 2025 maakte op dinsdagavond 18 november de winnaars bekend van de penning en de publieksprijs 2025. Het thema voor deze Haarlemse stadsprijs voor architectuur was dit jaar ‘Monumentenzorg, Erfgoed & Hergebruik’. Dennis van Veen (VAN VEEN, architectuur en erfgoed) kreeg de Lieven de Key Penning uitgereikt voor de restauratie van de Bakenessertoren door juryvoorzitter Floor Roduner (wethouder RO, Wonen en Monumenten).
De publieksprijs met de daarbij behorende trofee ging naar het Stedelijk Gymnasium door BRIQUE architecten dat 798 stemmen kreeg van de maar liefst 3.503 uitgebrachte stemmen. De uitreikingen vonden plaats tijdens een bijzonder feestelijke avond in Het Schoter Scholengemeenschap. Voorafgaand aan de uitreikingen sprak Wilma Kempinga (Stichting Mevrouw Meijer) de traditionele Lieven de Key Lezing uit.
Bakenessertoren
De restauratie van de Bakenessertoren door VAN VEEN architectuur en erfgoed is veel meer dan een opknapbeurt: het steen-, hout- en loodwerk zijn integraal aangepakt, samen met de verlichting en vernieuwing van de klok. Directe aanleiding voor de restauratie waren lekkages in het loodwerk. Het lood dat bij de voorgaande restauratie is gebruikt, was versleten. Het oude lood en het aangetaste hout zijn vervangen. De architect werkte daarbij nauw samen met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en een team van gespecialiseerde vakmensen. Het zorgvuldig gedetailleerde loodwerk is bepalend voor hoe de toren er nu uitziet en de toren heeft de oorspronkelijke kleuren terug: loodgrijs, zandsteenkleurig natuursteen en rood baksteen. Ook de verlichting van de kroon is vernieuwd. De jury vindt dit een indrukwekkende restauratie, met een gedegen en goed gedocumenteerde aanpak en veel aandacht voor materiaal, details, kleur en lichtgebruik. De keuze om het lood niet opnieuw wit te verven maar zichtbaar te laten, laat zien dat restauratieprojecten ook vragen om een visie op hedendaagse architectuur. Dit is vakmanschap van het allerhoogste niveau.
Stedelijk Gymnasium
Het Stedelijk Gymnasium kampte met ruimtegebrek voor het groeiende aantal leerlingen en wilde tegelijk de twee monumentale gebouwdelen verduurzamen. Daarbij is een eerdere uitbreiding door BRIQUE architecten gesloopt om een forse nieuwe aanbouw te maken. Deze is uitgevoerd in hout, evenals de ingrepen in de bestaande gebouwen. Oud en nieuw zijn met elkaar verbonden via een nieuw trappenhuis, en alle ruimtes zijn voortaan rolstoeltoegankelijk door plaatsing van een extra lift. De klimaatinstallaties zijn vernieuwd en de gevels geïsoleerd. Ook het interieur is mee ontworpen.
Lieven de Keypenning
De Lieven de Key Penning is vernoemd naar de Vlaamse architect Lieven de Key (ca. 1560 – 1627), de beroemdste stadsbouwmeester van Haarlem. De penning wordt jaarlijks door de gemeente Haarlem uitgereikt aan een persoon of organisatie die in de afgelopen drie jaar het beste project heeft gerealiseerd op het gebied van ‘monumentenzorg & erfgoed’, ‘architectuur’ of ‘stedenbouw, openbare ruimte & groen’. De prijs wordt georganiseerd door het ABC Architectuurcentrum Haarlem (ABC) samen met de Gemeente Haarlem/Atelier Stad.
