In de huidige tijd van de wereldwijde pandemie is het concept self-care (ook wel zelfzorg) aanweziger en belangrijker dan ooit. Bedrijven kapitaliseren op de toenemende vraag naar ontspanning en verzorging van het individu. Er zijn honderden apps op de markt waarin je je gemoedstoestand in de gaten kunt houden, die je begeleiden in meditatie, of die je een melding sturen wanneer het hoog tijd is om te ontspannen.
In de tentoonstelling ‘Leo rising, sun in scorpio: concepts of self-care’ brengt het Haarlemse kunstcollectief Sugar Pop Institute werk bijeen van verschillende kunstenaars die zich buigen over vraagstukken rondom zelfzorg. De tentoonstelling, met als deelnemende kunstenaars Irena Ha, Comfort Ball (Bin Koh & Sumin Lee) en Melanie Bonajo is te zien van 11 september tot en met 24 oktober) bij 37PK, Platform voor Kunsten in Haarlem. Publiek programma op woensdag 20 oktober met kunstenaarscollectief Syzygy (Mireille Tap, Sibylle Eimermacher, Brieke Drost en Ghislaine Schlechta).
Schrijver Audre Lorde was de eerste die de term self-care gebruikte in haar werk: “Voor mezelf zorgen is geen daad van genotzucht, het is zelfbehoud, en dat is een daad van politieke oorlogsvoering”. Wat betekent het als concepten als self-care worden gekaapt door commercie en aan ons worden terugverkocht als commerciële producten? Wat betekent het om voor jezelf en voor elkaar te zorgen?
Het principe van zelfzorg is gekoppeld aan het idee dat we emoties voelen, niet alleen omdat we mens zijn, maar ook omdat we in een gemeenschap leven en voortdurend in contact staan met andere mensen. De problematische aard van de term self-care is geworteld in de eigen taalkundige structuur: zelf. Hoewel voor jezelf zorgen geweldig is, is self-care nog steeds een idee dat geworteld is in een neoliberale traditie om (vooral) voor onszelf te zorgen, in plaats van onszelf, onze gezondheid en ons lot te zien als onlosmakelijk verbonden met onze medemensen. Hoe kunnen we samen nadenken over een toekomst waarin niet het individu centraal staat maar collectieve zorg?
De digitale revolutie en genetwerkte samenleving hebben nieuwe zorgen gecreëerd, met statistisch verhoogde percentages van angst- en depressieklachten, evenals het gebrek aan gevoelens van verbondenheid. Eeuwenoude praktijken en rituelen als astrologie, tarot, yoga, meditatie en kristallen zijn nu terug te vinden in populaire cultuur. Hoe kunnen dit soort praktijken en middelen nog worden ingezet als instrumenten voor verzet, empowerment, gemeenschap, genezing en self-care? De tentoonstelling en publiek programma ‘Leo rising, sun in scorpio: concepts of self-care’ toont werk van hedendaagse kunstenaars die kritisch reflecteren op het idee wat zelfzorg en collectieve zorg anno 2021 betekenen.
Over de kunstenaars
Irene Ha
Irene Ha studeerde in 2020 af van de Gerrit Rietveld Academie met een BA Fashion Design. Onder de naam Baby Reni maakt ze in een geheel eigen esthetiek installaties, kleding en accessoires die ze onder de aandacht brengt via het internet en waarbij ze tegelijkertijd een internationale gemeenschap van familie, vrienden en supporters bijeenbrengt. Het creatieve universum dat Irene Ha heeft gecreëerd is gebaseerd op de samenwerking en unieke esthetiek en manier van communiceren van een generatie die is opgegroeid op het internet.
Comfort Ball
Comfort Ball is een gastronomisch georiënteerd kunstenaarscollectief bestaande uit beeldend kunstenaars Bin Koh en Sumin Lee. Als collectief experimenteren ze met de traditionele manier van koken met Aziatische ingrediënten en bevragen ze op kritische wijze de perceptie en plek in de maatschappij van Aziatische vrouwen en slecht betaalde horecamedewerkers. In hun performances, interventies, videos en installaties staan koken en enthousiasme voor eten als verbindende sociale factor en als vorm van collectieve zorg centraal. Het delen van eten en samen koken functioneren hierin als performatief hulpmiddel.
Melanie Bonajo
Melanie Bonajo is een kunstenaar die werkt met kunstvormen als film, fotografie, performance en installaties. Haar werken behandelen thema’s als intimiteit, seksualiteit, spiritualiteit en verbondenheid en dagen traditionele scheidingen tussen natuur en technologie. Sinds 2015 werkt Bonajo aan haar serie korte documentaires, ook wel de Night Soil trilogie, bestaande uit Night Soil – Fake Paradise (2014), Night Soil –Economy of Love (2015) en Night Soil – Nocturnal Gardening (2016). In 37PK toont Sugar Pop Institute de video Night Soil – Economy of Love (courtesy LIMA en Akinci). In 2022 zal Bonajo Nederland vertegenwoordigen tijdens de 59ste biënnale van Venetië.
Syzygy
Syzygy is een recent geboren collectief van kunstenaars Brieke Drost, Sibylle Eimermacher, Mireille Tap en museologe Ghislaine Schlechta, gevestigd in Arnhem, Nederland. De staat van ‘syzygy’ is het moment waarop verschillende hemellichamen op een rij staan en elkaar beïnvloeden als in een zonsverduistering. Syzygy vertegenwoordigt drie generaties die hun krachten bundelen om te stralen als vrouwelijke kunstprofessionals. Als collectief zijn ze toegewijd aan het intuïtieve, intieme, het zachte, het verbinden en verzorgen, en kwetsbaarheid als kracht binnen de kunstwereld en daarbuiten. Als als extra activiteit en als onderdeel van het publieke programma zullen zij een Moon Meeting organiseren tijdens volle maan op woensdag 20 oktober vanaf 18.00 uur.
Over Sugar Pop Institute
Tijdens de kunstfestival de Haarlemse Lente in 2016 lanceerden beeldend kunstenaars Ralph de Jongh en Marianne Hotske Hamersma een nieuw kunstinitiatief in Haarlem: Sugar Pop Institute. In 2017 voegt kunsthistorica Manique Hendricks zich bij het collectief. Het nomadische platform is opgezet vanuit de motivatie om hedendaagse kunst evenementen en tentoonstellingen te organiseren en het Haarlemse publiek kennis te laten maken met bijzondere, vernieuwende, experimentele en prikkelende hedendaagse kunst en kunstenaars. De tentoonstelling Leo rising, sun in scorpio: concepts of self-care is samengesteld door Sugar Pop Institute curatoren Manique Hendricks en Marianne Hotske Hamersma.
Info
‘Leo rising, sun in scorpio: concepts of self-care’
10 september t/m 24 oktober; opening vrijdag 10 september van 17-18 en 18-19 uur. Reserveer hier een tijdslot. Publiek programma met Syzygy op woensdag 20 oktober.
37PK, Platform voor Kunsten
Groot Heiligland 37 – 2011 EP – Haarlem
Open: donderdag t/m zondag 13-17 uur; gratis entree
