Van 5 februari tot en met 6 maart 2022 is de tentoonstelling Een ver afgelegen huis te zien in de Vishal. Jaren geleden hoorde curator Luuk Wilmering het verhaal over een collega-kunstenaar, die op zeker moment besloot zich terug te trekken op een ver afgelegen eiland om in de verlatenheid van die plek een schapenboerderij te beginnen. Weg van alles, een nieuw leven. Dat verhaal sprak hem erg aan. Het raakte aan een vaag verlangen in hemzelf.
Veel kunstenaars, schrijvers en filosofen kennen het verlangen om zich al dan niet tijdelijk af te zonderen in de wereld. In deze tijd van WhatsApp, Facebook en Instagram lijkt die behoefte groter dan ooit. Het is haast onmogelijk om nog te ontsnappen aan de vluchtige communicatie op social media. Terwijl stilte en afzondering voorwaarden zijn voor vrij denken en artistiek onderzoek. Een ver afgelegen huis klinkt aanlokkelijk. Het kan een plek zijn waar je tot jezelf kunt komen en tot nieuwe inzichten. Maar het kan ook een plek zijn waar je wordt geconfronteerd met jezelf, met diepe twijfels, angsten en onvolmaaktheden. En het kan een plek zijn waar je niet echt welkom bent.
De tentoonstelling kan worden opgevat als een zoektocht naar het huis waar je je vanzelfsprekend thuis voelt. Naar de plek, die een spiegel is van jezelf. Naar een geborgenheid uit je herinnering. Een ver afgelegen huis kun je zien als een laatste toevluchtsoord, dat zowel te vinden is in tijd als in ruimte. Het kan echter ook een huis zijn waar je je niet welkom voelt. Waar je buitengesloten bent. Dat letterlijk buiten je bereik ligt. Deze tentoonstelling is ruim een jaar uitgesteld vanwege de coronamaatregelen. In deze periode heeft ieder van ons in zekere zin zin in afzondering moeten leven, wat een extra dimensie geeft als je oog in oog staat met de getoonde werken.
Wim Bosch toont een fotoserie van plastic modelbouwhuisjes – modernistische architectuur uit de jaren vijftig. De kwetsbaarheid, beschadigingen en imperfecties van de modellen springen in het oog. Ze verwijzen naar de idealen van maakbaarheid, optimisme en toenemende welvaart, maar zowel het plastic als het moderne maakbaarheidsideaal blijken niet voor de eeuwigheid bestemd.
De tekeningen die Ronald Cornelissen maakte naar aanleiding van zijn residentie op Spitsbergen tonen de monsterlijke erfenis van de mijnbouw. Daarnaast toont hij twee antropomorfe sculpturen, gemaakt van huiselijke attributen als goedkope tuinstoelen, wc-brillen en verdwaalde kledingstukken. Het lijken totems, door een vreemde stam van aaseters in elkaar gezet.
Frank mandersloot toont twee werken, waaronder een sculptuur die uit een lange tekststrook van vilt bestaat, die zigzaggend over de vloer is uitgelegd. De doorlopende tekst is samengesteld uit citaten uit verschillende bronnen. Bij het lezen verbrokkelt de taal om dingen te kunnen benoemen. Een ver afgelegen huis lijkt hier de mentale plek op de grens van het kenbare.
Geluidskunstenaar Elise ‘t Hart richtte in 2013 het Instituut voor Huisgeluid, inmiddels een groot archief van uiteenlopende geluiden die je thuis tegenkomt: krakende vloeren, piepende deuren, tikkende klokken en pruttelende koffiezetapparaten. Tijdens haar residentie bij het Meertens Instituut legde ze zich toe op geluiden die uit huis lijken te verdwijnen, zoals het opsteken van een sigaret of het geluid van rinkelend theeservies.
Luuk Wilmering toont een installatie die bestaat uit achttien kleine ruimtelijke collages, of diorama’s, samengesteld uit gepubliceerde foto’s van Louis XVI architectuur. In dit werk richt Wilmering zich op de afstandelijkheid en emotionele ‘leegte’ die hij ervaart in gebouwen die welvaart, macht en status uitstralen. Gerechtsgebouwen, paleizen en banken, herensociëteiten en zakenclubs, waar je alleen onder bepaalde voorwaarden welkom bent.
In de Kleine Zaal is in dezelfde periode te zien:
‘1m³’ (2022) van Ian de Ruiter.
De Vishal
De Vishal – ruimte voor beeldende kunst in Haarlem – is met ongeveer 150 aangesloten leden de grootste kunstenaarsvereniging van Haarlem en biedt alle aangesloten professioneel werkende kunstenaars een voor Haarlem uniek podium. De Vishal ontvangt financiële steun van de gemeente Haarlem.
