In 2021 startten Stadsreporters, Haarlem Effect en Bibliotheek Zuid-Kennemerland een samenwerking gericht op ontmoeting tussen ‘nieuwe’ en ‘ervaren’ Haarlemmers: het schrijf- en podcastproject Verborgen Verhalen uit Haarlem. Het idee is om integratie te bevorderen door verhalen te delen met Haarlemmers van ‘buiten je bubbel’, mensen die je niet of nooit spreekt maar met wie je wel de stad deelt. De verhalen van 15 Haarlemmers zijn nu samengevoegd in een podcast, die woensdag 5 oktober wordt gepresenteerd in wijkcentrum Binnensteeds.
Het project Verborgen Verhalen uit Haarlem heeft vijftien Haarlemmers samengebracht – ‘locals’ en nieuwkomers – die hun verhaal over thuis zijn, of juist níet thuis zijn – opschreven en met elkaar deelden. Door naar elkaars verhaal te luisteren kan een diep gevoel ontstaan van ‘thuiszijn’ of ‘thuiskomen’, waar en met wie je ook bent. Deze vijftien verhalen worden nu in een podcast gedeeld met alle Haarlemmers.
“Er bestaat geen groter lijden dan een onverteld verhaal in je meedragen.” Stadsreporters woelt Verborgen Verhalen los van Haarlemmers uit alle windstreken, verhalen over afstand en nabijheid, over (niet) thuis zijn. Door het delen van die verhalen ervaren de vertellers betekenis en intimiteit en ontstaat een beweging van twee partijen (‘ervaren’ Haarlemmers en nieuwkomers) naar elkaar toe.
In een open en veilige groep ontstaat verbinding
Hajat staat op van haar stoel en vertelt. Drie jaar geleden vertrok ze vanuit Syrië naar Nederland en voor deze schrijfworkshop Verborgen Verhalen is ze er voor het eerst alleen op uit. Even later is ze tot tranen toe geroerd. In de groep beheerst niet iedereen volledig de Nederlandse taal. Hierdoor zijn die deelnemers geneigd hun verhalen in te slikken. Dat er door anderen écht werd geluisterd voelt voor Hajat als een cadeau. En daarom blijven de tranen die middag maar komen.
Telkens tijdens deze projecten is de verrassing dat je met mensen buiten je eigen ‘bubbel’ in zo’n korte tijd een enorm gevoel van verbinding en intimiteit kan ervaren. Door het creëren van een ‘safe space’, kan openheid ontstaan voor kwetsbare verhalen. Zo verliezen mensen schroom om de verhalen te delen die eerder verborgen zaten. Zo ervaren ze ‘common ground’. Hierbij is het luisteren en daarin present zijn, even belangrijk als het voorlezen.
Stuk voor stuk geven de deelnemers aan (zowel de nieuwkomers als de ‘ervaren Haarlemmers’) hoe verrijkend, ontroerend en verbindend het is om deze verborgen verhalen met elkaar te delen, elkaar echt te horen en te zien. Dat dat hét verschil maakt in je thuis voelen bij elkaar en vreemden blijven voor elkaar. Mensen verbinden in plaats van isoleren ‘Een perfect recept tegen eenzaamheid’, zoals een van de deelnemers zei. Door het ervaren van verbinding én van betekenis. In de groep met veel nieuwkomers bleek dat vanwege het onvoldoende beheersen van de Nederlandse taal, mensen geneigd zijn hun verhalen in te slikken. Ze vragen immers een boel geduld van degene die luistert. Het feit dat er in deze groepen wél werd geluisterd, was soms al zo’n cadeau dat de verteller tot tranen toe geroerd was. Zoals bij Hajat uit Syrië. Op dit moment zijn er wereldwijd zo’n negentig miljoen mensen op de vlucht en dat aantal zal alleen nog maar groeien. Juist daarom is het zo belangrijk als mensen met verschillende achtergronden zich aan elkaar verbinden. Want ondanks die verschillende achtergronden, hebben we allemaal iets met elkaar gemeen: we willen ons thuis voelen, thuis zijn.
Samenwerking met verschillende partijen
Verborgen Verhalen is een project van Stadsreporters, Thuis in Haarlem (onderdeel van Haarlem Effect) en Bibliotheek Zuid-Kennemerland en wordt gesubsidieerd door de Gemeente Haarlem. De Gemeente Haarlem geeft subsidie voor een vervolg van dit project. De eerstvolgende reeks start op donderdag 27 oktober van 19.00 tot 21.30 in Bibliotheek Schalkwijk. Informatie en opgeven: info@stadsreporters.nl.
