In zijn nieuwe programma Island Songs zoekt de Nederlandse pianist, componist én wereldreiziger Julian Schneemann de uiterste randen van Europa op. Hij laat eeuwenoude Ierse en Kretenzische volksmuziek op wonderbaarlijke wijze tot leven komen en samenvloeien. Schneemann doet dat samen met de broers Adonis (luit) en Nikos (lyra) Xylouris (de grootste artiesten van Kreta), met de legendarische Ierse muzikant John Joe Kelly (bodhran) en met topvioliste Emmy Storms: een Nederlandse musicus met een Iers hart. Julian Schneemann: “In ons eigen land is muziek weggestopt in theaters en concertzalen. In Ierland en Kreta zit muziek in de haarvaten van de samenleving. Wíj luisteren muziek, zíj leven muziek.” Donderdag 13 oktober 2022 is Island Songs te horen in de Philharmonie in Haarlem.
De traditionele muziek van beide eilanden heeft meer overeenkomsten dan je in eerste instantie zou denken. Het is ruig en krachtig. Waarschijnlijk juist omdat het eilanden zijn, waar de mensen toch meer op zichzelf zijn aangewezen en het belang van de eigen cultuur en identiteit groter is. En misschien klinkt er ook wel een roep in door: ‘Hallo, wij zijn er ook nog!’ Schneemann bezocht de eilanden meerdere malen en gaat er ook iets over vertellen.
Afterparty
“In Ierland was ik bij een festival waar alleen maar werd gezongen, zonder begeleiding van instrumenten. Met een paarhonderd waren we samengekomen in een klein zaaltje. Op een gegeven moment zet er spontaal iemand een lied in. Het geroezemoes verstomt, de zaal wordt muisstil. Na afloop klinkt er luid applaus. Een paar minuten later begint er vanuit een andere hoek iemand anders te zingen en dat gaat de hele avond zo door. En dat dan dagen achter elkaar, op meerdere locaties in de hele stad. Het maakt niet uit of je kunt zingen. Het gaat om het delen en om het samenzijn. Ook heb ik jamsessies bijgewoond in pubs. Ze zijn er op elke hoek van elke straat. Opzienbarend was die ene sessie met de doedelzakken. Een hoogbejaarde muzikant nam het voortouw en de groep werd steeds groter. Er speelden zelfs kinderen van zeven à acht jaar mee. Natuurlijk heb je daar ook normale concerten, met muzikanten op een podium. Nadat ik met een groep studenten zo’n optreden had bijgewoond, zijn we met z’n allen naar iemands huis gegaan. Dan wordt er eerst een goed glas wodka ingeschonken en vervolgens komen de violen en andere instrumenten tevoorschijn. Tot diep in de nacht hebben we gezongen en gespeeld. Een afterparty ja, maar dan anders.”
Bruiloft
Ook op Kreta is muziek een wezenlijk onderdeel van de samenleving, door alle generaties heen. “Via via kwam ik in een klein dorpje terecht waar ’s avonds een bruiloftsfeest werd gehouden: op straat in het centrum. ’s Middags wordt er dan al gedanst en muziek gemaakt: er klonken traditionele Kretenzische liederen. Zo’n feest gaat dan gerust tot vijf uur ’s ochtends door. Iedereen doet vol overgave mee, zelfs de stoere en normaal gesproken wat afstandelijke tieners met capuchons.” Kreta is dan ook nog eens het meest afgelegen Griekse eiland. De inwoners zijn knettergek, vindt de rest van Griekenland. Ze worden gezien als wilden, als een onaangepast volk. Dat hoor je ook terug in de muziek, die duidelijk anders klinkt dan andere Griekse muziek. Heel eigen. “Aan de andere kant heb ik ze ook leren kennen als ongelooflijk lieve, zachtaardige en gastvrije mensen. Hun muziek komt diept bij me binnen, gaat direct het hart in. Dit gevoel hoop ik te kunnen delen met het Nederlandse publiek.”
De band
De Ier John Joe Kelly, een man die het publiek graag het hoofd op hol brengt met zijn bodhrán (een Ierse lijsttrommel), is uitgegroeid tot een levende legende in de traditionele muziekscene wereldwijd. Ook staat hij bekend om zijn samenwerkingen met grote namen als Tim O’Brien, Kate Rusby, Dan Tyminski en Zakir Hussain. Adonis en Nikos Xylouris zijn dé rising stars van Kreta. Zij maken deel uit van de beroemdste muziekfamilie van het eiland. Hun grootvader Psarantonis en diens broer Nikos zijn legendes in heel Griekenland en ver daarbuiten. Emmy Storms, één van de beste en meest virtuoze klassiek violisten van Nederland, heeft een voorliefde voor klezmer, tango- en zigeunermuziek. Het meest houdt ze echter van de Ierse volksmuziek. Van kinds af aan heeft ze Ierland talloze malen bezocht voor muziekseminars, lessen en festivals.
Verrassingsoptredens
Speciaal voor dit concert in Haarlem zullen de Griekse dansgroep Kaneloriza en het Griekse koor Filomila korte verrassingsoptredens verzorgen. Julian Schneemann: “Wat ze precies gaan doen is ook voor mij nog een verrassing. Ik kijk er zeer naar uit.”
Over Julian Schneemann
Julian Schneemann (1992) werd opgevoed door klassieke musici, opgeleid door jazz-meesters en is omringd door een popcultuur. Door samenwerkingen aan te gaan met muzikanten van over de hele wereld kreeg hij de kans om naast Europese volksmuziek ook Arabische, Afrikaanse, Zuid-Amerikaanse en Indiase muziek te ontdekken. Al deze invloeden zijn vormend en bepalend geweest voor zijn grenzeloze manier van pianospelen, arrangeren en componeren. Onder meer in zijn project Caravan leerde het publiek hem kennen als een muzikant die op authentieke wijze verschillende genres, culturen en mensen samenbrengt.
Info
Julian Schneemann’s Island Songs | Adonis Xylouris – luit, Nikos Xylouris – lyra, John Joe Kelly – bodhrán, Emmy Storms – viool, Julian Schneemann – piano en artistieke leiding.
Donderdag 13 oktober 2022 | Aanvang 20.30 uur.
Philharmonie, Haarlem.
